Bu yazıda çeşitli klima sistemleri ve klimanızın bakımını nasıl yapacağınız, profesyonel klima servisi hizmetleri alırken nelere dikkat edeceğiniz, klimanızı nasıl kuracağınızhakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Uygun boyutlandırma, doğru servis seçimi, kurulum, bakım ve doğru kullanım klima maliyetlerinin düşürmenin anahtarlarıdır.
Klima Sisteminin Nasıl Çalışır?
Klimalar, evinizdeki buzdolabıyla aynı çalışma prensiplerini ve temel bileşenleri kullanır. Bir klima, evinizi evaporatör adı verilen soğuk bir iç mekan bobini ile soğutur. Sıcak bir dış bobin olan kondenser toplanan ısıyı dışarıya bırakır. Bkz. İklimlendirme Sistemleri
Evaporatör ve kondenser serpantinleri, alüminyum kanatlarla çevrili kıvrımlı borulardır. Bu boru genellikle bakırdan yapılmıştır. Kompresör adı verilen bir pompa, evaporatör ve kondenser arasında bir ısı transfer sıvısını (veya soğutucu akışkanı) hareket ettirir. (Bkz. Soğutma Sistemi teknolojileri)
Pompa, soğutucuyu bobinlerdeki boru ve kanatların devresinden geçirir. Sıvı soğutucu, iç mekan evaporatör serpantinde buharlaşarak ısıyı iç ortam havasından çeker ve böylece evi soğutur. (Bkz. Soğutucu ve klima arasındaki fark)
Oda Klimaları
Oda klimaları tüm evi değil odaları soğutur. Yalnızca ihtiyaç duyuldukları yerde soğutma sağlıyorlarsa, verimlilikleri genellikle merkezi klimalardan daha düşüktür ve oda klimalarının çalıştırılması merkezi ünitelerden daha ucuzdur.
Merkezi Klimalar
Merkezi klimalar, bir besleme ve dönüş kanalları sistemi aracılığıyla soğuk havayı dolaştırır. Besleme kanalları ve kayıtları klimadan eve soğutulmuş hava üfler. Bu soğutulmuş hava evin içinde dolaşırken daha sıcak hale gelir; daha sonra dönüş kanalları ve kayıtları vasıtasıyla merkezi klimaya geri çekilir. (Bkz. Klimada Inverter Teknolojisi)
Merkezi klima, buharlaştırıcı, yoğunlaştırıcı ve kompresör genellikle evin dışına yerleştirilir. Hava besleme ve dönüş kanalları, genellikle dışarıda bulunan klimayla bağlantı kurmak için evin dış duvarından veya çatısından içeri gelir.
Eski klimalar da bakım yapılırsa verimli kullanım sunabilir. Çözüm Teknik eski klimalarınız için yedek parça tedariğinde uzmandır.
Yaygın Klima Sorunları
En yaygın klima sorunlarından biri yanlış kullanımdır. Klimanız açıksa, evinizin pencerelerini ve dış kapılarını kapatmanız gerekir. Mevcut klimalarla ilgili diğer yaygın sorunlar hatalı kurulum, kötü servis prosedürleri ve yetersiz bakımdan kaynaklanır. Klimanızın yanlış montajı, sızıntı yapan kanallara ve düşük hava akışına neden olabilir.
Çoğu zaman, soğutucu şarjı üreticinin spesifikasyonlarına uymaz. Kurulum sırasında uygun soğutucu şarjı yapılmazsa ünitenin performansı ve verimi bozulur. Servis teknisyenleri genellikle dolu olan bir sisteme soğutucu ekleyerek soğutucu akışkan yükleme sorunlarını bulmada başarısız olur hatta mevcut sorunları daha da kötüleştirir. Klima üreticileri genellikle sağlam, yüksek kaliteli ürünler üretir.
Klima Soğutucu Kaçakları
Klimanızın soğutucu akışkan seviyesi düşükse, kurulum sırasında yetersiz şarj olmuş veya sızıntı yapmıştır. Sızıntı yaparsa soğutucu eklemek bir çözüm değildir. Eğitimli bir teknisyen herhangi bir sızıntıyı gidermeli, onarımı test etmeli ve ardından sisteme doğru miktarda soğutucu akışkan yüklemelidir.
Yetersiz Klima Bakımı
Filtrelerin ve klima serpantinlerinin kirlenmesine izin verirseniz, klima düzgün çalışmayacaktır ve kompresör veya fanlar muhtemelen erken arızalanacaktır.
Klima Elektrik Kontrol Arızası
Kompresör ve fan kontrolleri, özellikle bir sistem aşırı büyük olduğunda yaygın olduğu gibi, klima sık sık açılıp kapandığında yıpranabilir. Tel ve terminallerin korozyonu da birçok sistemde sorun olduğu için, profesyonel bir servis çağrıldığında elektrik bağlantıları ve kontakları kontrol edilmelidir.
Bir klimanın filtreleri, bobinleri ve kanatları, ünitenin hizmet yılı boyunca etkili ve verimli bir şekilde çalışması için düzenli bakım gerektirir. Gerekli bakımın ihmal edilmesi, enerji kullanımı sürekli artarken klima performansında istikrarlı bir düşüş sağlar.
Klima Filtre Sorunları
Klimanızın verimliliğini sağlayacak en önemli bakım filtrelerini rutin olarak değiştirmek veya temizlemektir. Tıkalı, kirli filtreler normal hava akışını engeller ve sistemin verimliliğini önemli ölçüde azaltır. Normal hava akışı engellendiğinde filtreyi atlayan hava, kiri doğrudan evaporatör bobinine taşıyabilir ve bobinin ısı emme kapasitesini bozabilir. Filtreler, dönüş kanalı yerleştirilmiştir.
Bazı filtre türleri yeniden kullanılabilir, bazıları değiştirilmelidir. Çeşitli türlerde ve verimliliklerde filtreler vardır. Yaz sezonu boyunca klima sisteminizin filtresini ayda bir veya iki ayda bir temizleyin veya değiştirin. Klima sürekli kullanılıyorsa, tozlu koşullara maruz kalıyorsa veya evde tüylü evcil hayvanlarınız varsa filtrelerin daha sık bakıma ihtiyacı olabilir.
Klima Batarya Arızaları
Klimanın evaporatör bobini ve kondenser bobini, aylar ve yıllar boyunca kir toplar. Temiz bir filtre evaporatör serpantininin çabuk kirlenmesini önler. Ancak zamanla evaporatör bobini kir toplayacaktır. Bu kir, hava akışını azaltır ve bataryayı izole ederek ısıyı emme kabiliyetini azaltır. Bu nedenle evaporatör serpantiniz her yıl kontrol edilmeli ve gerektiğinde temizlenmelidir.
Dış ortam tozluysa veya yakınlarda yapraklar varsa, dış kondenser serpantinleri de çok kirlenebilir. Kondenser serpantini kolayca görebilir ve kanatlarında kir birikip birikmediğini fark edebilirsiniz.
Kondansatör ünitesinin yakınındaki kir ve döküntüleri en aza indirmelisiniz. Kurutma makinenizin havalandırma delikleri, düşen yapraklar ve çim biçme makinenizin tümü potansiyel kir ve döküntü kaynaklarıdır.
Klima Hava Kanallarının Sızdırmazlığı ve İzolasyonu
Soğuk hava besleme kanallarından kaçtığında veya sıcak tavan havası dönüş kanallarına sızdığında çok fazla enerji israfı meydana gelir. Ortalama merkezi klima sistemindeki şartlandırılmış havanın %10 ila %30’unun kanallardan kaçabilir.
Merkezi klimanın verimli olabilmesi için kanalların hava geçirmez olması gerekir. Sızdıran kanalları deneyim ve test ekipmanı olmadan bulmak zor olabileceğinden, kanal sızıntılarını tespit etmek ve düzeltmek için yetkin bir profesyonel klima servis teknisyeni çağırmak gerekir.
Engellenen hava, kanal sisteminin verimini sızıntılar kadar bozabilir. Besleme veya dönüş kayıtlarından gelen hava akışını mobilya, perde veya sıkıca monte edilmiş iç kapılar ile engellememeye dikkat etmelisiniz. Kirli filtreler ve tıkalı evaporatör serpantinleri de hava akışına engel olabilir.
Tavan araları ve kanallar arasındaki büyük sıcaklık farkı, kanallardan ısı iletiminde sorun yaratır. Tavan aralarındaki kanallar sızdırmaz hale getirilmeli ve izole edilmelidir.
Ne Kadar Büyük Bir Klimaya İhtiyacınız var?
Klimalar, saatte kaldırabildikleri Termal Birimlerinin (Btu) sayısına göre derecelendirilir. Klima boyutu için bir başka yaygın derecelendirme terimi, saatte 12.000 Btu olan “ton” dur.
Bir klimanın boyutu şunlara bağlıdır:
- Evinizin ne kadar büyük ve kaç penceresi olduğu;
- Evinizin pencerelerinde, duvarlarında ve çatısında ne kadar gölge olduğu;
- Evinizin tavanında ve duvarlarında ne kadar yalıtım olduğu;
- Dışarıdan evinize ne kadar hava sızdığı; ve
- Evinizde oturanların ve cihazların ne kadar ısı ürettiği.
Bir klimanın verimliliği, performansı, dayanıklılığı ve ilk maliyeti, boyutunun yukarıdaki faktörlerle eşleşmesine bağlıdır.
Büyük bir klimanın en iyi soğutmayı sağlamayacağını unutmayın. Büyük boy bir klima satın almak sizi aşağıdaki şekillerde cezalandırır.
İhtiyacınız olandan daha büyük bir klima satın almanız tavsiye edilmez. Gerekenden daha büyük klima daha sık açılıp kapanarak verimliliğini düşürür. Sık kullanım, iç mekan sıcaklıklarının daha fazla dalgalanmasına neden olur ve daha az konforlu bir ortama neden olur.
Sık kullanım nemin atılmasını da engeller. Nemli iklimlerde, makul konfor için nemin atılması çok önemlidir. Ayrıca bu döngü, kompresörü ve elektrikli parçaları daha hızlı yıpratır. Daha büyük bir klima daha fazla elektrik kullanır.
Profesyonel Klima Servisinde Neler Aranmalı
Klimanız düzenli bakımdan daha fazla onarıma ihtiyaç duyduğunda, profesyonel bir klima servis teknisyeni çağırın. İyi eğitimli bir teknisyen klima sisteminizdeki sorunları bulacak ve düzeltecektir. Ancak, tüm servis teknisyenleri yetkin değildir. Yetersiz servis teknisyenleri, doğru teşhisten vazgeçer ve yalnızca geçici önlemleri alır.
Teknisyen:
- Doğru miktarda soğutucu akışkan olup olmadığını kontrol eder.
- Bir sızıntı detektörü kullanarak soğutucu akışkan kaçaklarını test eder.
- Atmosfere yasadışı bir şekilde salmak yerine sistemden tahliye edilmesi gereken herhangi bir soğutucuyu yakalar.
- Evaporatör bobinindeki hava akışını ölçer.
- Elektrik kontrol sırasını doğrular ve ısıtma sistemi ile soğutma sisteminin aynı anda çalışamayacağından emin olur.
- Elektrik terminallerini inceler, bağlantıları temizler, sınar ve gerekirse iletken olmayan bir kaplama uygular.
- Yağ motorları ve kontrol kayışlarında sıkılık ve aşınmayı inceler;
- TTermostatın doğruluğunu kontrol eder.
Klimaların Montajı ve Yeri
Klimanız doğru bir şekilde kurulursa veya kurulum sorunları bulunur ve giderilirse, yalnızca küçük rutin bakımlarla yıllarca verimli bir şekilde çalışacaktır. Ancak, birçok klima doğru şekilde kurulmamıştır. Bu nedenle yeni enerji verimli klimalar eski verimsiz modeller kadar kötü performans gösterebilir.
Merkezi klima sistemi kurarken aşağıdaki prosedürlerin klima servisi tarafından uyguladığından emin olun:
- Yeni sistemin kurulumu, bakımı ve onarımı için yeterli iç mekan alanı sağlar.
- Bir kanal boyutlandırma metodolojisi kullanır.
- Soğuk havayı dağıtmak için yeterli besleme kaydı ve sıcak havayı klimaya geri çekmek için yeterli dönüş havası kaydı olmasını sağlar.
- Kanal işini mümkün olan her yerde tavan arasına değil, şartlandırılmış alana kurar.
- Tüm kanalları macunu ile kapatır ve tavan arası kanallarını yalıtır.
- Kondenser ünitesini mümkünse gölgeli bir yere yerleştirir, bu da klima maliyetlerinizi az da olsa azaltabilir.
- Yeni kurulan klimanın üretici tarafından belirtilen tam soğutucu şarjına ve hava akış hızına sahip olduğunu doğrular.
- Termostatı pencereler veya besleme kayıtları gibi ısı kaynaklarından uzağa yerleştirir.
Yeni bir oda kliması kurarken
- Klimayı odanın merkezine yakın ve evin en karanlık tarafındaki bir pencere veya duvar alanına yerleştirin.
- Oda klimasını sıkıca yerleştirerek ve köpük hava sıyırma malzemesiyle boşlukları kapatarak hava sızıntısını en aza indirin.
Klima sisteminize dikkat etmeniz paradan tasarruf etmenizi sağlar ve çevre kirliliğini azaltır. Mevcut sisteminizin düzgün çalışıp çalışmadığına dikkat edin ve düzenli olarak bakımını yapın. Yeni bir klima satın almanız gerekiyorsa, doğru kurulduğundan emin olun.